Theo Quyết định số 21/2009/QĐ-TTg, từ 1/3/2009, mức giá bán lẻ điện bình quân 948,5 đồng/kWh (chưa gồm VAT) được áp dụng thống nhất toàn quốc cho các đối tượng khách hàng. Bậc thang đầu tiên của giá điện sinh hoạt được điều chỉnh ở mức 1-50 kWh với mức bù giá bằng 35%-40% giá điện bình quân; giá điện sinh hoạt cho bậc thang 51-100 kWh được tính bằng giá thành bình quân, không có lợi nhuận; áp dụng thống nhất biểu giá điện sinh hoạt bậc thang trong toàn quốc, không phân biệt khu vực nông thôn hay thành thị; thực hiện chính sách bù giá hợp lý giữa các nhóm khách hàng và từng bước giảm dần tiến tới xóa dần bù chéo giữa điện sản xuất và điện sinh hoạt trong thời gian 5-6 năm. Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nêu rõ, về mặt chủ trương, đây là bước đi tất yếu và Chính phủ đã tính toán, cân nhắc kỹ lưỡng các phương án để hạn chế tác động xảy ra ở mức thấp nhất đối với đời sống kinh tế xã hội, đồng thời đảm bảo được mục tiêu cải thiện tình hình tài chính ngành điện, minh bạch hóa thị trường điện. 

“Việc điều chỉnh giá điện lần này không mâu thuẫn với mục tiêu chống suy giảm kinh tế cũng như các nhóm giải pháp kích cầu đầu tư, kích cầu tiêu dùng. Chính phủ sẽ có chỉ đạo, đồng thời tăng cường các biện pháp kiểm tra, kiểm soát để xử lý các trường hợp lợi dụng việc tăng giá điện để tăng giá sản phẩm bất hợp lý”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh. 
Việc điều chỉnh giá điện vào thời điểm này đã được Chính phủ nghiên cứu, cân nhắc, tính toán kỹ lưỡng trên mọi góc độ, ở mức hợp lý vừa không ảnh hưởng nhiều tới việc thực hiện kích cầu đầu tư, tiêu dùng, hạn chế tối thiểu tác động lên đời sống kinh tế xã hội, đồng thời, đảm bảo một lộ trình tất yếu trong việc thị trường hóa, minh bạch hóa, đẩy mạnh phát triển ngành điện, ngành công nghiệp xương sống của nền kinh tế. 
Theo tính toán, về tổng thể, tác động của điều chỉnh giá điện sẽ không gây tác động lớn đến sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp. 

“Xét trên toàn bộ nền kinh tế, tác động này cũng tương đối nhỏ vì tổng số tiền chênh lệch do tăng giá bằng khoảng 0,35% GDP dự kiến cả năm, làm giảm tốc độ tăng GDP khoảng 0,05-0,06%, trực tiếp làm tăng CPI khoảng 0,25-0,3%”, Thứ trưởng Công Thương Đỗ Hữu Hào khẳng định. 

Theo tính toán của các chuyên gia, việc tăng giá điện không tác động nhiều đến giá thành sản xuất của các lĩnh vực khác và không ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt của người dân. Dự kiến, giá điện cho sản xuất chỉ tăng 6-7,5%. Quy ra tiền thì năm 2009, các ngành sản xuất sẽ phải trả thêm 2.300 tỷ đồng. Chi phí tăng thêm ở đa số các ngành sản xuất chỉ ở mức dưới 1% giá thành. Ngay cả những ngành khá tốn kém điện năng như cán thép, xi măng.. giá thành dự kiến chỉ tăng thêm khoảng 5.000- 7.000 đ/tấn/sản phẩm. Ngay cả những ngành quá tiêu hao điện năng (điện chiếm 40-50% giá thành sản xuất) như cấp nước, điện phân...cũng chỉ tăng tối đa 3-4%. 
Các nhóm hàng hóa thiết yếu sinh họat hàng ngày như thực phẩm, may mặc, nhiên liêu xăng dầu… thực tế tỷ trọng chi phí tiền điện trong giá thành là rất nhỏ, do đó việc tăng giá các mặt hàng này do tăng giá điện là không đáng kể. Tương tự, đối với đời sống người dân, giá điện bình quân cho sinh hoạt dự kiến tăng khoảng 13% sẽ làm tăng tiêu dùng cuối cùng của cá nhân năm 2009 khoảng 0,3-0,35%, làm tăng chi tiêu của các hộ gia đình thêm khoảng 3%. 

Vì vậy để tránh “hiệu ứng tâm lý" thành "hiệu ứng kinh tế” luôn xảy ra mỗi khi giá xăng dầu, điện tăng giá, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Bộ Tài chính tăng cường kiểm tra, kiểm soát giá cả. Công tác quản lý thị trường cần được đẩy mạnh để tránh kiểu lợi dụng “té nước theo mưa”, vin vào giá điện để tăng giá các mặt hàng khác.

Tiết kiệm năng lượng là tiết kiệm cho tương lai 

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho biết, bên cạnh sự tính toán để giảm thiểu tác động tới kinh tế - xã hội, đời sống người dân, lý do quan trọng của việc điều chỉnh giá điện là để nhằm phát triển thị trường điện lành mạnh, đẩy mạnh thu hút đầu tư vào ngành điện, phục vụ sản xuất – kinh doanh cũng như sự phát triển chung của nền kinh tế. Nếu không điều chỉnh giá điện, ngành điện rất khó thu xếp vốn để đầu tư, đặc biệt là thu hút các nguồn lực đầu tư bên ngoài và như vậy về lâu dài tình trạng thiếu điện sẽ xảy ra; nếu không có điện dự phòng, sẽ ảnh hưởng đến sinh hoạt sản xuất và an ninh quốc phòng. 

Mục tiêu chính của điều chỉnh giá điện không nhằm chống lỗ cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) mà nhằm đảm bảo cho các đơn vị ngành điện có được mức thu hợp lý, tạo tích lũy cho phát triển ổn định ngành. 

Nói cách khác là để đảm bảo mục tiêu cung cấp điện với giá cạnh tranh, phục vụ sản xuất, sinh hoạt chứ không lấy lợi nhuận, thị trường hóa cấp tập lĩnh vực điện làm mục tiêu. 

Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều thách thức hiện nay, Phó Thủ tướng cho rằng, mỗi doanh nghiệp, người dân và cả ngành điện cần chú trọng hơn nữa các biện pháp tăng cường cải tiến, tăng năng suất lao động, tiết kiệm chi phí sản xuất. 

Đợt tăng giá điện này được coi là bước đệm để năm 2010, điện được định giá theo cơ chế thị trường. “Chúng ta không thể lùi việc đưa giá điện theo cơ chế thị trường. Lạm phát năm ngoái là do nền kinh tế họat động kém hiệu quả, trong đó, tồn tại hệ thống giá cả còn bao cấp. Do đó, giá điện buộc phải được thị trường hóa để thu hút đầu tư mới mong đáp ứng được an ninh năng lượng và nhu cầu điện năng trong tương lai".